Tin tức

Đối với một xã hội đang ngày càng phát triển như Việt Nam, việc phòng, chống hỏa hoạn đang được quan tâm, chú trọng. Trong các tòa nhà cao tầng, nhà máy, các khu dân cư, những nơi tập chung đông người qua lại, một hệ thống máy bơm phòng cháy chữa cháy (PCCC) chuyên nghiệp là rất cần thiết cho sự an toàn của dân cư.
      Phổ biến nhất hiện nay là các hệ thống bơm chữa cháy được thiết kế theo kiểu tự động hoặc bán tự động, sử dụng máy bơm chữa cháy.
 

A.Hệ thống bơm chữa cháy thông thường sẽ bao gồm:

- 1 bơm chữa cháy chính (thường là bơm điện): ở chế độ chữa cháy máy bơm cứu hỏa chính sẽ chạy để đảm bảo đủ áp suất và lưu lượng nước chữa cháy.

- 1 bơm dự phòng (chạy xăng hoặc diesel, điện nếu có nguồn phát dự phòng) công suất tương đương: trong quá trình cứu hỏa, nếu mạng lưới điện chính bị mất  hoặc bơm chính có sự cố không hoạt động được thì bơm dự phòng sẽ đươc vận hành thay thế.

- 1 bơm bù áp: là bơm dùng để duy trì áp lực đường ống. Bơm bù áp đóng vai trò vô cùng quan trọng trong các hệ thống bơm. Bơm bù áp hoạt động khi hệ thống vì lý do nào đó mà mất một phần nhỏ áp. Ở chế độ chữa cháy bơm bù áp sẽ ngừng hoạt động.

- Tủ điện điều khiển:
  Tủ điều khiển là tổng hợp các thiết bị có nhiệm vụ điều khiển hoạt động của các bơm theo một cách thức yêu cầu thông qua việc nhận tín hiệu áp suất từ hệ thống đường ống thông qua công tắc áp suất hoặc cảm biến áp suất sau đó xuất tín hiệu cho bơm nào hoạt động, bơm nào dừng. Cũng như giám sát báo hiệu trạng thái tình trạng của hệ thống

B. Nguyên lý hoạt động:
Với hệ thống bơm PCCC thì có 3 chế độ hoạt động. Chế độ hoạt động tự động, chế độ điều khiển bằng tay và chế độ cưỡng bức.

1.    Chế độ hoạt động bằng tay (MAN)
Với chế độ hoạt động này thường chỉ áp dụng đặt trong trường hợp thử hệ thống hoặc quá trình kiểm tra hoạt động.
Khi hệ thống được đặt ở chế độ khởi động bằng tay, hệ thống cho phép khởi động bất kỳ máy bơm nào bằng cách nhấn nút khởt động hoặc nút dừng trên tủ điều khiển hệ thống bơm.
2.     Chế độ tự động (AUTO)
Chế độ tự động là chế độ quá trình hoạt động hay dừng của hệ thống bơm hoàn toàn tự động mà không có sự tác động của con người. Chế độ này áp dụng khi hệ thống hoàn thiện đưa vào vận hành khai thác liên tục. Khi đặt ở chế độ tự động thì sẽ được cài đặt và hoạt động
 Bơm bù dừng khi áp lực đường ống đạt tới 15% áp lực duy trì. Khi áp lực đường ống giảm  thấp hơn ít nhất 1 Bar so với áp lực tắt bơm khi đó bơm bù sẽ được khởi động
Ví dụ: Áp lực duy trì trên đường ống 10 bar thì khi bơm bù chạy tới áp suất 11,5 bar thì dừng và khi áp lực đường ống nhỏ hơn 9 bar thì bơm chạy
Bơm điện chính khởi động khi áp lực đường ống thấp hơn áp lực khởi động của bơm bù ít nhất 0,5 Bar (Mức áp suất này có thể hiệu chỉnh phù hợp với thực tế)
Bơm dự phòng khởi động khi áp lực đường ống thấp hơn áp lực khởi động của bơm chính ít nhất 1 Bar (Mức áp suất này có thể hiệu chỉnh phù hợp với thực tế)
Với hệ thống bơm PCCC khi chỉ có đường nước cấp duy nhất từ bơm thì khi bơm chính và bơm dự phòng hoat động thì muốn dừng bơm phải có người thực hiện bằng nút nhấn trên tủ. Hoặc tự động tắt khi bơm chạy ít nhất 10 phút kể từ khi nhận tín hiệu chạy và mức áp cao hơn mức áp duy trì.
3.    Chế độ cưỡng bức:
Trong trường hợp xảy ra sự cố  quá trình điều khiển bơm không thể thực hiện được tự động hoặc thông qua các nút nhấn trên tủ. Khi đó có cần khởi động cưỡng bức. cần khởi động này ép tiếp điểm chính của khởi động từ đóng cấp điện cưỡng bức vào bơm (Với bơm điện) hoặc cấp điện trực tiếp vào rơ le đề để động cơ Diezel khởi động (Với bơm diesel)

C/ QUY TRÌNH VẬN HÀNH HỆ THỐNG BƠM PCCC:   Hệ thống bơm với mục đích sự dụng trong pccc nên luôn đặt trong tình trạng sẵn sang hoạt động cao nhất ,và thời gian bơm đẩy tải không cho phép vượt quá 10 giây (s) đối với bơm điện .Do đó yếu tố an toàn cho cả hệ thống là đặc biệt quan trọng. Để tiến hành chạy thử hệ thống cần thực hiện các tháo tác cơ bản như sau:  
1: Kiểm tra lại bơm và hệ thống lần cuối trước khi khởi động:  
 + Sau khi hệ thống bơm được lắp đặt hoàn thiện thi ta tiến hành bắt đầu cho chạy thử , để tránh những sai sót do nguyên nhân chủ quan và khách quan người sự dụng (có nghiệp vụ chuyên môn ) cần tiến hành kiểm tra theo quy đinh sau đây: 
- Kiểm tra tình trạng bên ngoài của bơm như : Độ đồng trục giữa bơm và bộ phận truyền động ,khớp nối bơm,…. 
– Kiểm tra tình trạng hệ thống điện (điện áp nguồn cấp vào đã có chưa ) 
– Kiểm tra sự chênh lệch điện áp giữa các pha . 
– Kiểm tra cách đâu điện của động cơ ,sự cách điện . 
– Kiểm tra chiều hoạt động của bơm . 
– Kiểm tra tình trạng tủ điều khiển cho hệ thống bơm . 
– Kiểm tra tình trạng hệ thống van  : Van cửa ( gate valve) ở đầu vào của bơm ,sau đó  mở hết van nước mồi để tự mồi cho bơm .
– Xả khí trong đường ống bằng cách mở van xả trên bơm cho đến lúc có tia nước đặc không còn bọt nước thì khoá van lại . 
– Khoá van mồi lại khi đường ống hút đã được điều tiết đầy nước . 
– Kiểm tra tình trạng hệ thống đồng hồ áp lực ( pressure gauguges ).
2: Khởi động bơm điện ( Bơm chính) + Sau khi thao tác kiểm tra hoà tất ,người sự dụng tiến hành khởi động máy bơm với quy trình như sau:
•    Đối với chế độ bằng tay: Người vận hành bắt đầu chuyển công tắc AOM trong tủ điều khiển của bơm về chế độ MAN lúc đó các  đèn báo tín hiệu sẽ hiện thị tình trạng của mội bơm.(Khi chưa hoạt động thì trên tủ sẽ hiện thị báo 03 đèn báo mất pha sang , đồng hồ vôn hiện thi 380V, đèn Stop (sp) sang . Dùng tay ấn vào tín hiệu khởi động Start (st) hiện thị trên tủ trong thời gian khoảng 03 giây (s) cho đến khi bơm hoạt động có đèn tín hiệu Run bật xanh . Lưu ý : Đối với chế độ này dung để kiểm tra máy hoặc hệ thống điều khiển tự động bị hỏng khi bơm chạy là hoạt động hết công suất không phụ thuộc vào áp lực đường ống mà chỉ phụ thuộc vào áp lực của bơm.
•    Tắt máy : Dùng tay ta án vào nút Stop (sp) hiện thị trên tủ khoảng 03 giây(s) cho đến khi bơm ngừng hoạt động lúc đó đèn tín hiệu Stop bật sang .
•    Đối với chế độ chạy tự động. Với hệ thống PCCC là hệ thống luôn đặt trong tình trạng sặn sang hoạt động . Đặc biện cho các toà nhà văn phòng ,nhà máy hiện đại ngày may hệ thống mày được sự dụng theo nguyên lý hoàn toàn tự động . Để khởi động hệ thống này người sự dụng chuyển tất cả các công tắc trên tủ điện điều khiển  về vị trí AUTO .Sau đó cài đặt các áp lực cần thiết để bơm chạy tự động ( Trên công tắc áp lực – pressure switch). Hệ thống này được hoạt động như sau : + Áp lực trong hệ thống đường ống luôn duy trì ở :P1 Max = ……bars. Khi áp lực trong hệ thống đường ống tụt xuống P1 Min= …. bars trong khoảng thời gian từ 02- 03 giây (s) bơm bù sẽ tự khởi động và hoạt động để duy trì áp lực trong toàn bộ hệ thống đường ống đạt tới P1 Max = …… bars . Lưu ý : Đối với hệ thống bơm PCCC khi bơm bù hoạt động để duy trì áp trong đường ống khi mà gặp phải sự cố thì bơm bù hoạt động không đủ áp để chựa cháy thì bơm chính bắt đầu hoạt động khi áp tụt xuống còn P2Min=…… Bars . Nhưng bơm, chính hoạt động mà vận không đủ áp lực để chựa cháy thì ngay lúc đó bơm dự phòng bắt đầu hoạt động để tăng cường áp lực để phục vụ công việc chựa cháy.Trong trường hợp này bơm làm việc hết công suất ./.  
3: Khởi động bơm bù áp .
– Sau khi kiểm tra các thao tác kỹ thuật trên thì ta bắt đầu cho bơm bù áp hoạt động
•    Chế độ hoạt động bằng tay : Người vận hành bắt đầu chuyển công tắc AOM trong tủ điều khiển của bơm về chế độ MAN lúc đó các  đèn báo tín hiệu sẽ hiện thị tình trạng của mội bơm.(Khi chưa hoạt động thì trên tủ sẽ hiện thị báo 03 đèn báo mất pha sang , đồng hồ vôn hiện thi 380V, đèn Stop (sp) sang . Dùng tay ấn vào tín hiệu khởi động Start(st) thì trên tủ đèn Run báo sáng thể hiện bơm đang hoạt động Lưu ý : Đối với chế độ này dung để kiểm tra máy hoặc hệ thống điều khiển tự động bị hỏng khi bơm chạy là hoạt động hết công suất không phụ thuộc vào áp lực đường ống mà chỉ phụ thuộc vào áp lực của bơm.
•    Tắt máy : Dùng tay ta án vào nút Stop (sp) hiện thị trên tủ khoảng 03 giây(s) cho đến khi bơm ngừng hoạt động lúc đó đèn tín hiệu Stop bật sang .
•    Chế độ hoạt động tự động : Đối với bơm bù là một bơm luôn hoạt động để bù áp lực trong đường ống để duy trì áp lực để chữa cháy  nên lúc nào cũng nằm trong tình trạng sẵn sàng hoạt động . Chuyển sang chế độ Auto ,bơm sẽ hoạt động khi áp lực trong đường ống tụt xuống  ……bar và sẽ hoạt động lên tới ….bar để duy trì áp lực trong đường ống ,khi đạt tới …..bar bơm sẽ tự động tắt và đèn stop sáng  
4: Khởi động bơm diesel ( Bơm dự phòng) – Hệ thống bơm sự dụng cho mục đích PCCC luôn đặt trong tình trạng sẵn sàng hoạt động cao nhất ,và thời gian để bơm hoạt động đầy tải không cho phép vượt quá 15 giây đối với bơm Diesel .Do yếu tố an toàn cho cả hệ thống cần thực hiện các thao tác cơ bản như sau:
•    Kiểm tra lại bơm và hệ thống lần cuối trước khi khởi động : – Sau khi hệ thống bơm đã được lắp đặt xong hoàn thiện để tránh những sai sót do nguyên nhân chủ quan và khách quan người sự dụng (có nghiệp vụ chuyên môn) cần tiến hành kiểm tra theo quy trình sau : – kiểm tra tình trạng bên ngoài của bơm như :độ đồng trục của bơm và bộ phận truyền động ,khớp nối … – kiểm tra tình trạng nhớt ,dầu ,két nước làm mát . – kiểm tra hệ thống điện ácquy có đảm bao hay không . – Kiểm tra tình trạng tủ điều khiển cho bơm. – kiểm tra hệ thống điện cấp vào cho tủ điện. – Kiểm tra tình trạng hệ thống van ( van đường ống hút và đường ống đẩy ) – Kểm tra hệ thống nước mồi bằng cách mở van cửa ở đầu vào của bơm ,sau đó mở van nước để tự mồi cho bơm. – kiểm tra tình trạng nước trong bể . – kiểm tra tình trạng hệ thống đồng hồ áp lực . – Ngoài ra người sự dụng cần đọc kỹ những tài liệu kỹ thuật hướng dẫn do nhà sản xuất thiết bị cung cấp.
•    Khởi động bơm : – Sau khi thao tác kiểm tra hoàn tất ,người sự dụng tiến hành khởi động máy bơm với quy trình sau.
•    Chế độ bàng tay : Chuyển AOM trong tủ điều khiển của bơm về chế độ MAN lúc đó các đèn báo tín hiệu sẽ hiện thị. – Dùng tay ấn Start hiện thị trên tủ điện trong khoảng 3 giây cho đến khi bơm hoạt động ,sau một lúc máy chạy thành công thì đèn run bật sáng . Lưy ý : với chế độ này dùng để kiểm tra máy ,hoặc phần tự động bị hỏng ,khi máy chạy là hoạt động hết công suất không phụ thuộc vào áp lực đường ống mà chỉ phụ thuộc vào áp lực của bơm.
•    Tắt máy : – Dùng tay ấn Stop  giữ khoảng 5 giấy sau đó nhả ra máy sẽ tự động tắt ,và đèn stop sáng .
•    Chế động tự động – Luôn đặt trong tình trạng sẵn sàng chữa cháy ,cho nên trên  tủ ta chuyển vị trí điều khiển sang vị trí AUTO . sau đó cài đặt công tắc áp lực cần thiết để bơm chạy tự động – Hệ thống được hoạt động như sau: -Áp lực trong đường ống luôn duy trì ở mức ….bar , khi áp lực trong hệ thống tụt xuống ….bar thì bơm diesel sẽ hoạt động để thực hiện công việc chữa cháy .( Khi bơm diesel hoạt động thì sẽ hoạt động hết công suất không tự tắt )
•    Khuyến cáo : Đối với bơm diesel  chạy tự động chứ không tự động tắt  vì khi  đặt chế độ như thế sẽ làm hỏng cục đề tại máy ,khi trong đường ống không kín thì việc đóng mở liên tục làm hỏng cục đề ngay .Cho nên chỉ đặt chế độ tự chạy chứ không tự tắt. * Lưu ý : Khi bơm hoạt động cần phải xả khí tại điểm cao nhất  của hệ thống đến khi nước ở vòi phun (Hosereel) là cột nước đặc.
5 : Chế độ vận hành – Bảo dưỡng bơm: Bơm và các thiết bị bơm luôn được tiến hành kiểm tra và vận hành ,bảo dưỡng định kỳ . Thông thường người sự dụng cần thực hiện tiến hành công việc và duy trì chế độ này 01 lần / tuần.
–      Tiến hành chạy thử định kỳ theo các bước đã nêu trên .
–      Tiến hành kiểm tra định kỳ các thiết bị theo các bước đã nêu trên .
–      Đọc kỹ các quá trình bảo dưỡng và vận hành thử nếu cần bất cứ thông tin ,tài liệu nào tốt nhất hãy liên hệ ngay với nhà cung cấp .
6: Các vấn đề thường xẩy ra : 
Trong quá trình vận hành bơm người sự dụng có thể gặp phải một số về tình huống và sự cố .Do đó nên thực hiện những thao tác sau :
•    Trong trường hợp sự cố nhỏ (Có danh theo danh sách chi tiết) Thì người sự dụng phải ngừng khởi động bơm, giữ nguyên hiện trạng, cử nhân viên kỹ thuật có chuyên môn phối hợp với văn phòng đại diện của nhà sản xuất cùng nhau xử lý .
•    Trong trường hợp sự cố có liên quan đến tình trạng hoạt động của bơm ,môtơ ,thì lúc đó ngay lập tức ngừng bơm ngay ,giữ nguyên hiện trạng .Thông báo ngay cho văn phòng đại diện của nhà sản xuất để tìm phương án giải quyết.
•    Trên đây là một số tóm lược về quy trình vận hành chung của hệ thống bơm PCCC và cách giải quyết một số sự cố ,hy vọng sẽ giúp cho việc vận hành bơm được dễ dàng hơn.   Lưu ý : Áp lưc cài đặt cho máy hoạt động trong đường ống phụ thuộc vào người sự dụng cài đặt Phần điều khiển còn tùy vào nhà thầu lắp đặt.